Nagranie i zdjęcia z sesji Relacje z pozostałych sesji
II Kongres Energetyki Rozproszonej odbył się w dniach 28–30 października 2024 r. w Centrum Kongresowym ICE Kraków i na kampusie AGH. Jego organizatorem była Akademia Górniczo-Hutnicza, rolę Miasta Gospodarza pełniło Miasto Kraków, zaś Regionem Gospodarzem było Województwo Małopolskie. II KER, składający się z części gospodarczo-politycznej (VII Forum Energetyki Rozproszonej) oraz naukowej (II Konferencja Naukowa Energetyki Rozproszonej), przyciągnął do stolicy Małopolski ponad 2 tysiące uczestników, w tym przedstawicieli administracji publicznej i samorządowej, naukowców, przedsiębiorców z różnych sektorów gospodarki oraz młodzież. Tym samym Kongres potwierdził swą markę jednego z najważniejszych forów debaty o energetyce rozproszonej (ER) i transformacji energetycznej (TE) w Polsce. W trakcie obrad dyskutowano m.in. nad kluczowymi wyzwaniami związanymi z koniecznością zmiany modelu polskiej energetyki, formułowano eksperckie rekomendacje i zgłaszano postulaty branży, a ze sceny padały konkretne deklaracje przedstawicieli władz.
Zapraszamy do zapoznania się z relacją z sesji tematycznej ST5: Cyfryzacja energetyki rozproszonej.
Pierwsza część sesji ST5 poświęcona była takim tematom jak cyfryzacja energetyki, cyberbezpieczeństwo oraz nowe rozwiązania technologiczne. Poruszono między innymi sprawę zagrożeń, z którymi będą mierzyli się zarówno operatorzy sieci dystrybucyjnych, jak i odbiorcy końcowi czy prosumenci energii. W części prezentacyjnej prelegenci przedstawili obecne na polskim rynku rozwiązania informatyczne wspierające systemy energetyczne. W sesji uczestniczyli: w roli koordynatora Krzysztof Heller z AGH, Marek Kisiel-Dorohinicki – dziekan Wydziału Informatyki AGH, Michał Gramatyka – sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji, Jarosław Wojtulewicz – doradca zarządu ds. strategii w Apator, Radosław Cieślak – dyrektor regionu Europy Wschodniej w firmie PTC, Rafał Kozieł – ekspert techniczny w SMA Solar Technology. W dyskusji następującej po serii prezentacji wzięli dodatkowo udział: Wiesław Paluszyński – prezes PTI oraz Bogusław Bargieł z N28 P.S.A. Partnerem sesji było Hitachi Energy.
Sesję otworzył Marek Kisiel-Dorohinicki, który w swoim wystąpieniu wyjaśnił, dlaczego branża IT jest ważnym uczestnikiem w procesie cyfryzacji polskiego systemu energetycznego. Zwrócił on uwagę na problem niedoboru kadr o odpowiednich kompetencjach i doświadczeniu. Zdaniem dziekana Wydziału Informatyki jest to problem systemowy i dobrym rozwiązaniem byłoby szkolenie własnych specjalistów przez połączone siły sektora IT i branży energetycznej.
Nie wystarczy być informatykiem, by mówić o cyfryzacji energetyki. To wyzwanie wymaga unikalnych kompetencji, które są trudne do zbudowania przy dynamicznie zmieniającym się rynku pracy. Nie możemy jedynie łatać dziur, musimy budować autostrady – podkreślił Kisiel-Dorohinicki.
Marek Kisiel-Dorohinicki podczas sesji ST5 Cyfryzacja energetyki rozproszonej (fot. Andrzej Opyrchał)
Wiceminister Michał Gramatyka w swoim przemówieniu zaprezentował strategię cyfrowego rozwoju Polski do 2035 roku. Wymienił szereg sukcesów Polski w zakresie digitalizacji polskiej gospodarki i administracji. Jako przykłady podał cyfryzację ksiąg wieczystych, aplikację mObywatel oraz upowszechnienie płatności zbliżeniowych. Podczas swojego przemówienia poruszył wątek cyberbezpieczeństwa oraz przedstawił wyzwania związane z procesem cyfryzacji energetyki w Polsce. Sekretarz stanu zauważył, że nierzadko dochodzi do nieporozumień pomiędzy operatorami instalacji światłowodowych oraz firmami energetycznymi w związku ze współistnieniem tych dwóch systemów na tych samych konstrukcjach.
Michał Gramatyka podczas sesji ST5 Cyfryzacja energetyki rozproszonej (fot. Andrzej Opyrchał)
Jarosław Wojtulewicz zreferował nowe trendy w pomiarach energii. Przedstawił platformę OMNITORUS, która obsługuje różne media (gaz, energię, wodę), oferując nie tylko pomiar, ale również zarządzanie ich przepływem. Zaznaczył, że istnieje duże zapotrzebowanie na platformy znajdujące się w chmurze, które gwarantowałyby większe bezpieczeństwo i dokonywałyby analizy danych przy użyciu sztucznej inteligencji. Ważnym elementem prezentacji Jarosława Wojtulewicza był temat cyberbezpieczeństwa. Przedstawiciel firmy Apator uczulił zwłaszcza na konieczność kontrolowania, skąd pochodzą producenci liczników oraz same urządzenia. Przestrzegł, że importowanie niesprawdzonych produktów poważnie narusza bezpieczeństwo systemów energetycznych.
Obserwujemy liczniki importowane w setkach tysięcy, które nie są odpowiednio sprawdzane. Nie wiemy, jakie czarne skrzynki kupujemy. To ogromne zagrożenie – podkreślił Wojtulewicz.
Radosław Cieślak podczas swojego wystąpienia omówił problem cyfryzacji wyspowej polegający na braku integracji pomiędzy poszczególnymi systemami. Ze względu na ich niekompatybilność cały układ staje się mało elastyczny i nieefektywny. Jako przykład dobrze zintegrowanego systemu przedstawił rozwiązanie firmy Vestas, które zawiera szeroki wachlarz rozwiązań konfiguracyjnych, a także pozwala na prowadzenie zdalnego monitoringu pracy elektrowni wiatrowych. Cieślak podkreślił również, że polskie firmy mają duży potencjał w obszarze technologii cyfrowych. Do swojej prezentacji załączył film szczegółowo wyjaśniający działanie proponowanych usług.
Ostatnią osobą prezentującą był Rafał Kozieł, który omówił problematykę cyberbezpieczeństwa w energetyce. W jego opinii należałoby stworzyć ogromny system komputerowy, który byłby w stanie dokonywać wymiany danych w czasie rzeczywistym. Podkreślił jednak, że komputery są podatne na błędy i ataki – jako przykład podał niedawną awarię oprogramowania Windows, która sparaliżowała banki, lotniska i szpitale na całym świecie. Kozieł zwrócił uwagę na niebezpieczeństwa dotyczące użytkowników domowych, takie jak kradzież danych personalnych czy innego typu oszustwa, a także przestrzegł przez instalowaniem niezweryfikowanych urządzeń niskiej jakości, za pomocą których możliwe byłyby ataki hakerskie. Przedstawiciel SMA Solar Technology AG zaproponował wprowadzenie nowych systemów certyfikacji urządzeń inteligentnych (np. inwerterów instalacji fotowoltaicznych), które regulacyjnie chroniłyby rynek krajowy i europejski przed niepewnymi importowanymi produktami.
Sesja tematyczna zakończyła się dyskusją, w której udział wzięli wszyscy prelegenci. Podsumowano w niej wcześniejsze wystąpienia oraz poruszono kluczowe zagadnienia dotyczące przyszłości energetyki rozproszonej oraz stojących przed tym sektorem wyzwań. Paneliści określili cyfryzację systemu energetycznego jako proces o charakterze „silosowym”. Oznacza to, że przebiega on osobno w różnych dziedzinach, takich jak zarządzanie infrastrukturą, produkcja energii czy gromadzenie danych w chmurze. Wszyscy jednak zauważyli, że w każdym z tych obszarów mogą pojawić się podobne niebezpieczeństwa. Kluczową kwestią pozostaje odpowiednie rozpoznanie zagrożeń cyfrowych stojących na drodze do transformacji energetycznej.
