Transformacja energetyczna zaczyna się w gminach – twierdzi Tomasz Morończuk z Banku Ochrony Środowiska. W rozmowie wyjaśnia, jak BOŚ wspiera spółdzielnie energetyczne i jakie narzędzia finansowe są dziś dostępne dla samorządów i mieszkańców.

TM: Jeśli naprawdę myślimy o transformacji energetycznej, która będzie zarówno sprawiedliwa, jak i efektywna – warto zacząć od lokalnych społeczności. Spółdzielnie energetyczne to dziś jeden z kluczowych filarów budowania niezależności energetycznej regionów. One nie tylko stabilizują lokalne sieci, ale też uniezależniają mieszkańców i samorządy od zewnętrznych dostawców energii – nierzadko importowanej i kosztownej. To jest praktyczna odpowiedź na pytania o suwerenność energetyczną Polski, o bezpieczeństwo gmin i powiatów, szczególnie w obliczu rosnących cen energii czy zagrożeń geopolitycznych.

Jakie instrumenty finansowe są dziś dostępne dla spółdzielni energetycznych we współpracy z JST?

W Banku Ochrony Środowiska patrzymy na te inicjatywy nie tylko przez pryzmat ekologii, ale również przez pryzmat stabilności finansowej i lokalnej przedsiębiorczości. Dlatego tworzymy kompleksową ofertę finansowania inwestycji spółdzielni energetycznych – zarówno tych powstających od zera, jak i rozwijających swoje instalacje.

Mamy w ofercie dedykowane kredyty inwestycyjne, które pozwalają budować instalacje fotowoltaiczne, biogazownie, magazyny energii. Co ważne – nie wymagamy bezpośrednich gwarancji samorządów. To mit, że tylko jednostki samorządu terytorialnego mogą „poręczyć” takie przedsięwzięcia. Oczywiście, zaangażowanie JST jako członka spółdzielni podnosi wiarygodność projektu, ale nie jest warunkiem koniecznym.

Co jest kluczowe do uzyskania kredytowania dla społeczności energetycznych?

Najważniejsze są solidne przygotowanie inwestycji, dobra koncepcja techniczna, operacyjna i finansowa, a zaraz potem zgodność z przepisami, z prawem energetycznym, posiadanie niezbędnych pozwoleń (np. wodnoprawnych). Dlatego BOŚ oferuje także wsparcie w zakresie dokumentacji technicznej i finansowej – w tym poprzez program ELENA, dzięki któremu można uzyskać nawet 90 proc. (max. 60 000 EUR) refundacji kosztów audytów, analiz i projektów. Warto wspomnieć, że wymagany wkład własny wynosi jedynie 10-20 proc. kosztów projektu.

Dla nas ważne jest również to, żeby członkowie spółdzielni aktywnie uczestniczyli w systemie rozliczeń – dlatego warunkiem koniecznym jest prowadzenie rozrachunku spółdzielni w naszym banku. To poprawia przejrzystość finansową projektu i usprawnia obsługę kredytową.

Pilotaże, które prowadzimy wspólnie z WFOŚiGW – chociażby na Dolnym Śląsku – pokazują, że te mechanizmy działają. Wsparcie analityczno-techniczne w ramach pilotażu, obejmujące analizy elastyczności energetycznej, plany finansowe, dokumentację techniczną oraz współpracę z operatorem sieci, stanowi potężny impuls i zachętę do działania. Dzięki temu nawet niewielkie spółdzielnie mogą osiągać rentowność, jeśli są dobrze zorganizowane i mają jasny plan rozwoju.

Co więcej, takie projekty można łączyć z programami dotacyjnymi, np. „Energia dla wsi”, która umożliwia pozyskanie dofinansowania na poziomie nawet 65 proc. kosztów kwalifikowanych.

Dlaczego warto wybrać współpracę z BOŚ?

Bo jesteśmy bankiem, który od ponad 30 lat specjalizuje się w finansowaniu przedsięwzięć proekologicznych. Chcemy być nie tylko bankiem kredytującym inwestycje, ale partnerem, który rozumie lokalny kontekst, zna realia prawne i techniczne, a przede wszystkim pomaga budować model działania od podstaw.

Bo mamy doświadczenie, konkretne narzędzia i sieć kontaktów – od wojewódzkich funduszy ochrony środowiska po instytucje europejskie – które oddajemy do dyspozycji naszych klientów.

Bo nie boimy się nowych inicjatyw –  wręcz przeciwnie, chcemy je wspierać i rozwijać. Wierzymy, że spółdzielnie energetyczne mają potencjał, by stać się kołem zamachowym zielonej rewolucji – nie w teorii, ale tu i teraz, w każdej gminie, w każdym powiecie.

Nasze drzwi są otwarte. Wystarczy przyjść z pomysłem – resztę wypracujemy razem.

___

BOŚ S.A. został Partenem III Kongresu Energetyki Rozproszonej, który odbędzie się w dniach 17-19 września w AGH i Centrum Kongresowym ICE.

Kongres otworzy III Konferencja Naukowa na AGH (17 września).

Dwa kolejne dni – 18 i 19 września w Centrum Kongresowym ICE Kraków – będą należeć do praktyków: przedstawicieli samorządów, firm energetycznych, startupów, organizacji społecznych i wszystkich tych, którzy realnie budują energetykę rozproszoną.