Jak wynika z raportu Forum Energii opublikowanego na początku lipca czerwiec 2025 był miesiącem przełomowym dla OZE w Polsce. Osiągnęły one kolejny rekord produkcji (5,7 TWh), co stanowiło 44,2% całkowitej energii wyprodukowanej przez wszystkie źródła, co również jest najwyższym wynikiem w historii. Dla porównania w czerwcu 2024 wartość ta wynosiła ok. 28% (raport PSE). Dodatkowo, jak wskazują dane szacunkowe, ilość energii wytworzonej przez źródła odnawialne po raz pierwszy była większa niż ta pochodząca z węgla (44,2% do 43,5% całkowitego miksu energetycznego).

Jest to bardzo znaczący i pozytywnie rokujący wynik w kontekście trwającej transformacji energetycznej. Ilość energii wytworzona z węgla także była najniższą odnotowaną wartością (spadek o 23,2% w stosunku do roku poprzedniego). Warto zaznaczyć, że udział elektrowni węglowych w produkcji energii już 3 miesiąc z rzędu nie przekracza 50%. Dane te jasno wskazują, że odejście od węgla jest realnie rozpoczętym procesem, a przyszłość polskiej energetyki maluje się w barwach OZE.

Ambasadorzy analizują

Niniejsze opracowanie przygotowała uczestniczka programu Ambasadorzy Transformacji Energetycznej. Ambasadorzy to baczni młodzi obserwatorzy współczesnego sektora energetycznego, którzy szukają rozwiązań, poznają perspektywy, a także dzielą się własnymi przemyśleniami.
Autorka: Iga Szumilas

Maksimum możliwości?

Udział energii z OZE w całkowitej produkcji mógłby być jeszcze wyższy, gdyby nie konieczność nierynkowego rozdysponowania energii związana z niższym zapotrzebowaniem niż dostarczaną mocą, szczególnie w środku dnia. Wymuszone ograniczenie generacji energii elektrycznej przez takie instrumenty jak wykorzystanie magazynów energii, eksport nadwyżek czy nawet wyłączenie źródeł, wystąpiło w czerwcu podczas 32% godzin pracy źródeł OZE. Głównie (aż 85%) ograniczeń w produkcji obejmowało duże nieprosumenckie instalacje fotowoltaiczne. Ograniczono średnio 11,9% generacji energii z fotowoltaiki wielkoskalowej.

Pogodozależne źródła OZE charakteryzują się zwiększoną produkcją o określonych godzinach (w przypadku instalacji PV czas najwyższej aktywności słonecznej), więc jednym ze sposobów zagospodarowania tej nadwyżki energii byłoby zwiększenie popytu energetycznego w tym czasie, np. poprzez tańszą taryfę dla konsumentów. Rzadsze stosowanie ograniczeń byłoby możliwe również dzięki zwiększeniu elastyczności konwencjonalnych (gazowych i węglowych) źródeł energii na włączanie i wyłączanie oraz podłączeniu do sieci większej ilości magazynów energii.

Co dalej?

Osiągnięcie czerwcowych rekordów było możliwe dzięki sprzyjającym warunkom pogodowym oraz dużym inwestycjom w zakresie fotowoltaiki w ostatnich latach. W czerwcu 2025 więcej energii pochodziło ze słońca, niż z wiatru. Instalacje PV odpowiadały za 46,1% energii wytworzonej przez OZE, a elektrownie wiatrowe za 39,9%. Przyrost energii z farm wiatrowych wyniósł aż 104,9% w porównaniu z czerwcem ubiegłego roku, dla farm fotowoltaicznych było to 29,2%, co paradoksalnie nie jest związane z inwestowaniem w energię z wiatru. Przeciwnie, podczas gdy moc zainstalowana w źródłach wiatrowych wzrosła w rok o 6,9%, moc zainstalowana w elektrowniach słonecznych wzrosła o 23,3%. Jest to związane z bardzo mocno rozproszonym charakterem Polskiej fotowoltaiki, gdzie dużą część stanowią mikroinstalacje prosumenckie, choć w ostatnich latach coraz większy udział mają duże elektrownie słoneczne.

W 2024 roku wytworzona energia z małych instalacji PV stanowiła 76% całkowitej generacji OZE z mikroinstalacji. Bez odpowiedniego rozwoju lądowej energetyki wiatrowej, nie będzie możliwe utrzymanie równie wysokiego co w czerwcu udziału OZE w całkowitym miksie energetycznym w miesiącach zimowych, gdzie ilość energii pochodzącej ze Słońca znacząco spada. Planowane inwestycje w morskie farmy wiatrowe są sposobem na wypełnienie tej luki energetycznej i być może pozwolą na zbliżone do rekordowych wyniki OZE w kwartale zimowym.

 

Pełną treść raportu można znaleźć tutaj - Miesięcznik Forum Energii
Raport 2024 KSE: przejdź tutaj

fot.: PEXELS - aut. Jędrzej Kowalewski