Zielona transformacja gospodarki dokonuje się na naszych oczach – wprowadzane są nowe rozwiązania technologiczne, klienci coraz baczniejszą uwagę zwracają na pochodzenie i sposób wytworzenia produktów, pojęcia takie jak „emisyjność” na stałe zagościły w debacie publicznej. W 2020 roku UE przyjęła Europejski Zielony Ład – celem tego wieloletniego i obejmującego najrozmaitsze dziedziny życia planu jest osiągnięcie przez UE neutralności klimatycznej do roku 2050. Jak w tym podlegającym dynamicznym przemianom krajobrazie odnajdują się polscy przedsiębiorcy?
Odpowiedzi na to pytanie dostarczają wyniki ankiety przeprowadzonej wśród przedstawicieli firm produkcyjnych przez Krakowski Park Technologiczny w okresie sierpień-listopad 2023 roku. Swoimi doświadczeniami, planami i obawami podzieliło się blisko 30 przedsiębiorców działających na terenie Małopolski i Podkarpacia. Równoległe badanie przeprowadzono w sześciu innych krajach europejskich (Czechy, Włochy, Niemcy, Słowenia, Węgry, Austria).
Spośród zielonych technologii zdecydowanie największą popularnością cieszą się odnawiane źródła energii – ich wykorzystanie deklaruje 75% badanych firm. Warto podkreślić, że to wskaźnik wyższy niż europejska średnia, kształtująca się na poziomie 61,7%. Drugie miejsce zajmują energooszczędne maszyny i sprzęt, stosowane przez ponad 57% badanych zakładów. Koszty energii mają dla firm znaczenie szczególne – stąd tak duża gotowość do ich redukowania i wprowadzania nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Przedsiębiorcy wdrażają również praktyki produkcji nastawionej na oszczędność zasobów, czyli Lean Manufacturing (39,3%) oraz starają się ograniczyć ilość odpadów przez stosowanie strategii ich ograniczania (35,7%) – w obu tych wypadkach średnia dla wszystkich badanych krajów jest tylko nieznacznie wyższa. Mniej powszechną praktyką jest wykorzystywanie materiałów przyjaznych środowisku – ich stosowanie deklaruje jedynie 21,4% ankietowanych – oraz używanie systemów recyklingu (25%). Odbiegamy tu od europejskiej średniej, wynoszącej odpowiednio 38,30% i 36,40%.
Pytani o powody wdrożenia zielonych technologii, przedsiębiorcy podkreślali korzyści płynące z optymalizacji produkcji i obniżenia kosztów prowadzenia działalności, zwłaszcza tych związanych ze zużyciem energii i zasobów. Wpływ na ich decyzje w tym zakresie mają również nowe regulacje prawne oraz preferencje klientów. W optyce przedstawicieli firm zielona transformacja musi być przede wszystkim opłacalna i przynosić wymierne korzyści.
Wśród swoich najpoważniejszych obaw ankietowani wymieniali wysokie koszty wprowadzenia ekologicznych rozwiązań. Przeszkodę w sprawnym przyjęciu nowych praktyk stanowią też ulegające częstym zmianom przepisy prawne. Ogromne znaczenie ma czynnik ludzki – nowe procesy wymagają dodatkowych szkoleń, ponadto wprowadzanie innowacji spotyka się niekiedy z nieufnością najbardziej doświadczonych pracowników, podchodzących z dużą ostrożnością do zmian organizacyjnych czy sprzętowych.
Ekologiczna transformacja przedsiębiorstwa jest procesem złożonym, wystawiającym na próbę zdolności adaptacyjne firmy i jednocześnie korzystnym – finansowo, społecznie, środowiskowo, wizerunkowo. Dlatego też warto zwrócić się o pomoc do podmiotów takich jak Krakowski Park Technologiczny, działających na styku biznesu, administracji i nauki. KPT dysponuje różnymi instrumentami wsparcia, zarówno finansowymi (Polska Strefa Inwestycji, inkubacja, akceleracja), jak i pozafinansowymi (szkolenia i warsztaty, wspólne projekty międzynarodowe, promocja firm w Europie i na świecie) oraz akumuluje wiedzę niezbędną do skutecznego przeprowadzenia zmian. W dziedzinie tak ważnej i stwarzającej nowe szanse rozwoju warto postawić na sprawdzonych partnerów.
Artykuł powstał na bazie raportu dotyczącego zielonej transformacji gospodarki, przygotowywanego przez Krakowski Park Technologiczny.
Źródło: Krakowski Park Technologiczny
