Wobec kurczących się wskutek zmian klimatu zasobów wody nadającej się do uzdatnienia, poszukiwanie alternatywnych rozwiązań staje się dziś koniecznością. Wodociągi Miasta Krakowa chciałyby w ciągu najbliższych kilkunastu lat przywrócić silnie zasoloną Wisłę do systemu zaopatrzenia Krakowa w wodę pitną.

W 2021 roku Wodociągi Miasta Krakowa rozpoczęły realizację projektu „Innowacyjna technologia uzdatniania zasolonych wód powierzchniowych w gospodarce o obiegu zamkniętym”. Projekt współfinansowany był przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Głównym jego celem było opracowanie innowacyjnych technologii uzdatniania silnie zasolonych i zanieczyszczonych wód powierzchniowych. W tym wypadku dotyczyło to wód pobieranych z rzeki Wisły. Dla Wodociągów Miasta Krakowa S.A. byłby to w pewnym sensie „powrót do korzeni”. Najdłuższa rzeka Polski, będąca także najdłuższą rzeką, która uchodzi do Morza Bałtyckiego, była pierwszym źródłem wody dla nowo powstałych wodociągów w Krakowie. Od 1901 roku stanowiła podstawę zaopatrzenia miasta w wodę. Niestety na przestrzeni lat, jakość wody w rzece ulegała pogorszeniu i w 1988 roku zrezygnowano całkowicie z poboru wody z mocno zanieczyszczonej Wisły. Zakład Uzdatniania Wody Bielany, który dotychczas pobierał wodę z rzeki Wisły i Sanki zaczął opierać swoją produkcję wyłącznie na poborze wody ze złoża wodonośnego zasilanego z rzeki Sanki. 

Zespół projektowy Wodociągów Miasta Krakowa opracował unikatową na skalę europejską instalację, która pozwoliła zbadać czy pobór wody z Wisły, byłby w obecnym stanie jej zanieczyszczenia w możliwy.  W ramach projektu na terenie ZUW Bielany powstał pilotażowy ciąg technologiczny umieszczony w  11 kontenerach „morskich”. W jego skład wchodzi: system wstępnego uzdatniania wody (system mieszania dwóch wód: zasolonej wody z Wisły oraz niezasolonej Sanki – koagulacja, flokulacja, sedymentacja, filtracja pośpieszna), system ultrafiltracji oraz system odwróconej osmozy. Miał on w warunkach rzeczywistych zweryfikować koncepcję procesu uzdatniania wody do wymaganych parametrów z uwzględnieniem długookresowych zmian stężeń chlorków oraz tzw. nowych zanieczyszczeń, w tym farmaceutyków i związków endokrynnych czynnych (EDC), a także innych mikrozanieczyszczeń organicznych. Przy tej okazji przetestowano proces elektrolizy odpadowej solanki, który pozwoliłby uzyskać efektywną dezynfekcję wody podchlorynem sodu (produkt elektrolizy). Pilotaż zakładał uzdatnienie początkowo niewielkich ilości wody z Wisły i mieszanie ją z wodą z Sanki. W przyszłości mogłoby to być nawet kilka tysięcy m3 na dobę.

Ilość pobranych próbek i jakość uzyskanych wyników w pilotażu, pozwoliła na wyciągnięcie wniosków, że zastosowanie nowoczesnej technologii, właściwa jej kalibracja i wykorzystanie własnych, wieloletnich doświadczeń w dziedzinie uzdatniania wód powierzchniowych, pozwala na uzdatnienie wody z Wisły do jakości spełniającej wymagania normy wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 100%, a uzyskana jako odpad solanka może posłużyć do procesów dezynfekcji.

Tym samym projekt zakończył się sukcesem, ale dla procesu badań, w perspektywie wdrożenia tej technologii dla zaopatrzenia w wodę Krakowa, to tylko „preludium”.

______

Podczas II Kongresu Energetyki Rozproszonej sesja pt. Gospodarka o obiegu zamkniętym w energetyce rozproszonej (ST14) wprowadzi w tematykę systemu, który jest stosowany w strategiach rozwoju zarówno całych krajów, jak i regionów i miast, a także w modelach biznesowych organizacji. 

Żródło: Sebastian Jastrzębski, Dział Technologii Produkcji, Wodociągi Miasta Krakowa S.A. [Materiał Partnera Głównego II Kongresu Energetyki Rozproszonej]